Bedesten Çarşı

Bedesten, Osmanlıcaya Farsçadan giren bir kelimeyi ifade ediyor. Asıl kökü “Bedestan” olan kelime, kıymetli ve değerli kumaşların sergilendiği, mücevher ve emsali ürünlerin alım satım işlerinin yapıldığı merkezlere verilen isimdi.

Osmanlıda da anlamıyla muttasıf olarak, kumaş, mücevher, çeşitli kıymetli eşyaların alım satım yerlerine verilen isim olarak lügatteki yerini almıştır.

Anadolu’da ilk örnekleri 13.yy’da görülür. Osmanlı mimarisinin tipik misallerini oluşturan yapılar, eşit büyüklükteki kubbeleriyle başarılı bir kapalı çarşı mimarisini ortaya koyar. Ülkemizdeki örnekleri arasında en meşhur olanlarından birisi, Trabzon Bedestendir.

Trabzon il merkezinde yer alan Bedesten, Çarşı mahallesi sınırları içerisinde kalmaktadır. Yapım tarihi konusunda kesin bir bilgi olmasa da, 11.yy’da inşa edilen Ceneviz yapısı olduğu ve Osmanlının Trabzon ilini fetih etmesiyle Bedesten haline getirildiği şeklinde bilgiler elimizde mevcuttur.

Tarihçi Bryer ise, Trabzon Bedesten’i hakkında farklı bilgi verir. Yapının ilk olarak 1512 yılında Sultan Selim’in annesi, Gülbahar Hatun tarafından yazılan imaret listesinde ilk defa Trabzon Bedesten hakkında bilgi geçtiğini yazar. Bu nedenle yapının 1461-1512 yılları arasında yapılmış olacağını ifade eder.

Trabzon Bedesteni büyük bir mimari şöleni ortaya koyuyor. Düzenli 28 cm’lik taşlardan meydana gelen Bedesten, kare planlı yapılandırılmıştır. Ayrıca 4 fil ayağı üzerine oturtularak, mimari estetik kazandırılmıştır. Fil ayaklarında dikkat çeken delikler, kat arası demirleri içerir. Ahşap kısım ise, bu deliklerin üzerine oturtulmuştur.

Her yerde kapıya sahip olan bedesten, 48 odadan meydana geliyor. Üst katta yer alan odalar, tüccarların günümüz ofislerini ifade ederken, alttaki odalar da, mal alım satım işlerinin gerçekleştiği noktayı ifade ediyor.

Marangozhaneden Yeniden Bedestenliğe

Ülkemizde tarihi yapıların korunmasına yönelik bilincin ortaya çıkmasından sonra, en azından bu konuda dünde daha iyi olduktan sonra, Trabzon Bedesten yapısını bozan ve büyük bir Osmanlı Mimarisini ortadan kaldıran Marangozhanelerin sultasından 2000 senesinde kurtarılarak, 400 milyonluk restorasyon çalışmasıyla tarihi mirasımıza kazandırıldı.

Bugün, Trabzon’a gelenlerin ziyaret ederek, mimari bir şölen yaşadıkları Bedesten, eski yapısına olabildiğince kavuşturulmuş durumda. Bugün çarşının içerisinde Osmanlı tarihinde olduğu gibi, kıymetli eşyalar satan tüccarlar bulunmaktadır. Çeşitli restoranların da bulunduğu alanda, Trabzon ilinin geleneksel lezzetlerini tadabilirsiniz.

Osmanlı sanatının önemli bir eseri olan Bedesten, üst katlarında tüccarların ofis olarak kullandıkları yerleri, Osmanlı kahvehane kültürüne uygun kafelere bırakmış. Burada dinlenmek için bir kahve içmeniz, gününüzün ve gezintinizin içerisinde yapacağınız en iyi aktiviteden birisi olabilir.

Bedesten Çarşısı Ziyaret Saatleri

Bedesten halka açık bir alan. İçerisinde güzel vakit geçirebileceğiniz mekanlar bulunuyor. Ayrıca yöresel lezzetleri tatmak için restoranların bulunduğu bir mekan. Sabah 10 gibi açılan Bedesten, akşamları 23 sularında kapanıyor.

Bedesten Çarşısı, Nerede, Nasıl Gidilir?

Adres: Çarşı Mh. Pk. 61200 – Trabzon / Türkiye

Trabzon merkezde bulunan Bedesten, kolay ulaşabilirliğiyle sizleri fazla zahmete sokmayacak. Öncelikle özel arabası olmayanlar için anlatalım. Merkezden hangi dolmuşa binerseniz binin, Bedestenin olduğu mahallede bulunan Moloz dolmuş durağından geçersiniz. Burada Bedestene gidecek olanların inmesi gerekiyor.

Özel aracı olanlar içinse yol tarifi, Cumhuriyet caddesinden kuzeye doğru ilerleyerek, kazancılar sokağından bedesten caddesine girebilir, 300 metre kadar ilerlediğinizde, Trabzon Bedestene varabilirsiniz.